Yumusatma Sistemleri
Suda çözünmüs olarak bulunan kalsiyum (Ca) ve magnezyum (Mg) iyonlari suyunsertlesmesine sebep olmaktadir. Iyon degisim yöntemi ile sudaki kalsiyumve sudaki magnezyum iyonlarinin alinmasi islemi sonucu suyun sertliginindüsürülmesi islemine yumusatma denir.
Katyonik Reçine vasitasi ile sertlige neden olan kalsiyum (Ca) ve magnezyum (Mg)iyonlarinin reçine üzerinde bulunan Sodyum (Na) iyonlari ile yerdegistirmesi prensibine dayanir. Böylece iyon degistirme yöntemi ilesistemden çikan suyun sertligi alinmis olur. Doyuma ulasan reçineler zaman ya da debi kontrollü olarak, tuzlu su ile rejenerasyonagirerek kalsiyum (Ca) ve magnezyum (Mg) iyonlarindan temizlenirler. Su sertligi evsel veendüstriyel kullanimlarda en çok rastlanan problemdir. 10 Fr (100 mg/ltCaCO3) sertlik derecesini geçen sular sert su sinifina girmektedir.
Su ile çalisan her türlü makinaya, tesisata bagli borularin kisa zamandakireç tasi baglanmasi ile daralmasina, sabun vb. temizlik ürünlerininfazla kullanilmasina neden olmaktadir. Sert sularin kullanildiklariyerlerde olusan kireç katmanlari bakteriler için de uygun ortam teskiletmektedir. Insan sagligi üzerindeki olumsuz etkileri ise damarsertligi, böbreklerde tas olusumu gibi hastaliklarla ortaya çikmaktadir.
Sert suyun yol açtigi problemler;
Sert su, sanayide kullanilan buhar kazanlarinda, kapali çevrimhatlarda, makinelerde kireç tabakasi olusturarak, isi kayiplarina nedenolur. Ayrica ciddi arizalara, enerji kaybina ve büyük mali zararlarayol açar.
-Evsel kullanimda sicak su kullanilan makine ve küçük el aletlerindetikanmalara ve arizalara sebep olur. Isitildiklarinda kalsiyum karbonatve magnezyum karbonat sudan ayrilir ve isiticilar içinde birikirler.Zamanla cihaz, ayni isiya ulasabilmek için daha çok enerji harcar veömrü kisalir.
- Sert sular sabun, deterjan gibi temizlik maddelerini köpürtmediginden tüketim miktarini arttirir.
- Küvet, lavabo, ayna gibi yüzeylerde leke birakir.
- Sert su ile yikanan giysiler zamanla solar ve sertlesir.
- Endüstriyel proseslerde özellikle cam yikama, tekstil boyama ve yikamada ürün kalitesini olumsuz yönde etkiler.
Sistemlerdehamsu sertligi, saatlik ve günlük debiler çok önemlidir. Sistemihtiyaca göre dizayn edilirken hangi sistemin daha ekonomk oldugu kontroedilmelidir.
Suyumusatma sistemlerinde de diger sistemlerde oldugu gibi polietilen(PE) gövdeli tanklar ya da epoksi kapli karbon çelik tanklarkullanilmaktadir.
Sistemlerdedegisen tek nokta ise otomasyon sistemlerinin çalisma prensibidir.Zaman kontrollü, hacim kontrollü, elektronik panel kontrollü(mikroprosesör), pnömatik ya da manuel olabilen bu sistemler her ikitank modelinde de kunlanilabilmektedir.
Yumusatma sistemleri reçine miktarina, suyun sertlik derecesi vesuyun debisine göre hesaplanir. Bu hesaplar sonucunda uygun tank seçimiyapilarak sistem seçilir. Yumusatma sistemleri insan müdahalesine gerek kalmaksizin tam otomatik olarak çalisir.
Yumusatma sistemi dizayninda dikkat edilmesi gereken hususlar;
1- Reçine Yatak Yüksekligi: Yumusatma sistemleri projelendirilirken, mineral tankindaki mineral yüksekligi veters yikama zamaninda mineralin kabarma payi göz önüne alinmalidir.
2- Iki Rejenerasyon Arasi Sürenin Tespiti:Bu sürenin belirlenmesinde etkili olan faktörler; sertlik degeri, debi,reçine, yatak yüksekligi, yatak su geçis hizi, ilk yatirim maliyeti vesuyun maliyetidir.
3-Kullanilacak olan mineralin adsorbe katsayisi ve buna bagli olarak gerekli mineral miktari.
4-Otomasyon Sistemi: Tekli sistem, dublex sistem, triplex sistem, zaman kontrollü vb.
Su Yumusatma Sistemleri Teknik Özellikleri
Tekli Sistemler : Bir otomasyon valfi ve bir gövdeden olusan bu sistemde birde tuz tankibulunmaktadir. Genel olarak sertligi 30 Fr degerinin altinda olansularda ya da su kullaniminin az oldugu noktalarda tercih edilir.
Dublex (Tandem) Sistemler:Bir otomasyon valfi ve iki gövdeden olusan bu sistemde birde tuz tankibulunmaktadir. Daha yüksek debi ihtiyaçlarinda ise sistem iki otomasyonvalfi, iki gövde ve iki tuz tankindan olusur. Bir cihaz serviste yumusaksu verirken diger cihaz geri yikama (rejenerasyon) yapmaktadir. Genelolarak sertligi 30 Fr degerinin üzerinde olan sularda ya da saatliktüketimin yüksek oldugu sularda tercih edilir.
Triplex Sistemler:Üç otomasyon valfi ve üç gövdeden olusan bu sistemlerde; iki cihazserviste iken bir cihaz geri yikama yapmaktadir. Sertligin ve debininçok yüksek oldugu noktalarda ya da saatlik debinin iki dublex (tandem)sistemle karsilandiginda ekonomik olmadigi noktalarda tercih edilir.
